Etkin ve Kapsayıcı Hareketlilik

Kapsayıcılık,Aktif hareketlilik,İklim değişikliğine uyum,Sürdürülebilirlik,

5

Amaç

31

Hedef

İnsan ve ekonomik faaliyetlerin sürekliliği adına temel araçlardan biri olan ulaşım, yerel kalkınmadan sosyal adalete birçok farklı fayda sunmaktadır. Bununla birlikte özellikle bireysel motorlu araçlarla yolculuk talebi; trafik sıkışıklığı, hızlı trafik akışının sağlanmasına yönelik yol altyapısında yeni yatırımlara sebep olarak ekosistemlerin parçalanması, fosil yakıt tüketimine bağlı olarak sera gazı emisyonlarının ve dolayısıyla kirliliğin artması gibi birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Bu sorunlara ek olarak İstanbul özelinde kuzeyde yapılan ulaşım yatırımları ile kentin kuzeye yayılması ve nüfusun artması gibi dolaylı olumsuz etkiler de oluşturmuştur. 

Trafik sıkışıklığının halk sağlığı ve yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerine ek olarak önemli ekonomik kayıplara da sebebiyet vermektedir. Trafik sıkışıklığının temel nedenlerinden olan bireysel araç sahipliğinin karşısında, gelişmiş ve nitelikli toplu taşıma sistemleri oluşturulması en temel ihtiyaçlardan biri haline gelmiştir.

Hareketlilikte yaşanan bu karmaşık nedensellik ilişkilerinin çözümüne yönelik olarak 2050 yılında İstanbul raylı sistemler başta olmak üzere toplu taşımanın geliştiği; yaya, bisiklet ve mikro hareketlilik türlerinin yaygınlaştığı bütünleşik ulaşım sistemine sahip “etkin ve kapsayıcı hareketliliğin sağlandığı bir metropol” olacaktır.

Amaçlar

İstanbul’un en önemli kronik streslerinden biri haline gelen trafik sıkışıklığı, yalnızca özel otomobil ile seyahat eden bireysel yolcuları değil aynı zamanda lastik tekerlekli (otobüs, minibüs vb.) tüm toplu taşıma kullanan yolcuları da olumsuz etkilemektedir. Bu doğrultuda raylı sistemlerinin kent içi hareketlilikte ana özne olması, farklı ulaşım türleri arasındaki entegrasyon ve bütünlük ve deniz ulaşımının güçlendirilmesi gibi yaklaşımlar kritik hale gelmektedir.

Hedefler

1

Farklı ulaşım türlerini zamansal ve mekânsal olarak bütünleştirecek, aktif kent yaşamına destek sağlayacak hareketlilik merkezlerinin oluşturulması

Ulaşım Lojistik,Kamusal mekan,

Rayli sistem istasyonlari ve iskele çevreleri öncelikli olmak üzere, farkli ulasim türlerini bütünlestirecek; kültür, sanat alisveris gibi karma kullanim alanlarini barindiran aktarma merkezlerinin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

2

Raylı sistemlerin kent içi hareketlilikte ana özne haline getirilmesi

Ulaşım Lojistik,Sürdürülebilirlik,Ekoloji,Planlama,Kültürel miras,

Rayli sistem aginin kentsel yerlesik alan sinirlari içerisinde, ekolojik ve kültürel sinirlar ile ekonomik yasayabilirlik gözetilerek genisletilmesi hedeflenmektedir.

3

Lastik tekerlekli toplu taşıma sistemlerinin raylı sistemleri besleyecek şekilde düzenlenmesi

Ulaşım Lojistik,Yönetişim,Planlama,

Rayli sistem agina erisimi artirmak için minibüs ve dolmus gibi ara toplu tasima araçlari ve otobüslerin tek bir yönetim çatisi altinda birlestirilmesi, lastik tekerlekli toplu tasima araçlarinin rayli sistemleri besleyecek sekilde düzenlenmesi hedeflenmektedir.

4

Denizyolu ulaşım payının artırılması

Ulaşım Lojistik,Deniz Kıyı Alanları,Sürdürülebilirlik,

Atil durumdaki iskelelerin kullanima açilmasi, denizyolu ile rayli sistem arasindaki baglantilarin füniküler hatlari ile güçlendirilmesi, iskelelere toplu tasima ile erisim imkânlarinin artirilmasi, denizyolu filosunun teknolojik gelismeler isiginda gelistirilmesi, yaka geçislerinde denizyolu kullanimini tesvik edici deniz taksi ile yolculuk paylasimi gibi mekanizmalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

5

Toplu taşıma sisteminin hizmet kalitesi ve teknoloji düzeyinin artırılması

Ulaşım Lojistik,Sürdürülebilirlik,Teknoloji,

Toplu tasima araç ve duraklarinda evrensel tasarim kriterleri göz önünde bulundurularak bilgilendirme sistemlerinin kurulmasi; araç ve sefer sikliklarini artirmak üzere lastik tekerlekli toplu tasima sistemlerine ait duraklarda biletlendirme yapilmasi gibi düzenlemelerin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

6

Gelişen teknolojilere uyumlu bütünleşik akıllı ulaşım yönetim sisteminin geliştirilmesi

Ulaşım Lojistik,Akıllı şehir,Dayanıklılık,

Karayolundaki ve toplu tasimadaki akisin izlenebilecegi, trafik kazasi, araç bozulmasi, asiri hava olaylari gibi durumlarda ortaya çikacak sorunlara müdahale edilmesini saglayacak, gerçek zamanli bilgilendirme ile etkin izlemenin yapilabilecegi bütünlesik bir yönetim sistemi ve yolcular için Istanbul’a özel, tüm ulasim türleri ile yolculuk alternatiflerini kapsayacak bütünlesik mobil seyahat planlama uygulamasi gibi mekanizmalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

7

Kent içi yolculuklarda bireysel ulaşım talebini azaltacak otopark yönetimi ve organizasyonunun sağlanması

Ulaşım Lojistik,Sürdürülebilirlik,Akıllı şehir,Teknoloji,İklim değişikliğine uyum,

Istanbul genelinde otopark arzinin yönetilmesini saglamak üzere bölgelendirmelerin yapilmasi ve otopark yönetim, süre ve ücret politikalarinin otopark bölgelerinde yasayan nüfus göz önünde bulundurularak gelistirilmesi hedeflenmektedir. Toplu tasima kullanimini tesvik edecek sekilde Park Et-Devam Et otoparklarinin yayginlastirilmasi ve kapsaminin genisletilmesi; teknolojik ve akilli ödeme sistemlerinin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

8

Kentsel hareketlilikte bireysel yolculuk talebinin azaltılması

Ulaşım Lojistik,Sürdürülebilirlik,Emisyon,Karbon nötr,Temiz çevre,Akıllı şehir,

Trafik tikanikligi fiyatlandirmasi, düsük emisyon alanlari, kapasite kisitlamalari, araç ve yolculuk paylasim sistemleri gibi uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

9

Toplumdaki farklı ihtiyaç ve talepler göz önünde bulundurularak toplu taşımada 7/24 kesintisiz hizmet sunumunun yaygınlaştırılması

Ulaşım Lojistik,Kentsel yaşam,Toplum,

Yolculuk taleplerine göre farkli ulasim türlerinde, kentin gün boyu yasayan turizm, is, eglence gibi alanlarina erisim saglayan güzergâhlarinda, toplu tasima araçlarinin 7 gün 24 saat hizmet vermesi hedeflenmektedir.

COVID-19 salgın süreci ile önemi daha çok ortaya çıkan yaya hareketliliği ve mikro hareketlilik yalnızca halk sağlığı konusunda değil emisyon azaltım, kentsel olanaklara erişim ve farklı gelir grupları tarafından karşılanabilirlik gibi konularda da çeşitli faydalar sunmaktadır. Bununla birlikte aktif ve mikro hareketlilikte konfor ve güvenlik önemli bir ihtiyaç haline gelmiştir. Bu doğrultuda aktif ve mikro hareketlilik ağlarının yaygınlığı, güvenlik, entegrasyon ve süreklilik hedefleri oluşturulmuştur.

Hedefler

1

Yürünebilirliği artıracak şekilde mahalle ölçeğinde kentsel fonksiyonların güçlendirilmesi

Aktif hareketlilik,Kentsel alan,Kentsel yaşam,Planlama,Sürdürülebilirlik,

Yürümeyi tesvik etmek için konut alanlari çevresinde saglik, egitim, alisveris, rekreasyon, spor gibi temel kentsel fonksiyonlarin dengeli dagilmasini saglayacak arazi kullanim düzenlemelerinin yapilmasi hedeflenmektedir.

2

Yayaların konforunu artıracak kentsel tasarım düzenlemelerinin yapılması

Aktif hareketlilik,Dezavantajlı gruplar,Toplum,Planlama,Sürdürülebilirlik,

Yaya sayimi ve anket çalismalari yapilarak, yaya yogunlugunun görüldügü öncelikli müdahale alanlari ve yaya öncelikli yol aglarinin belirlenmesi; toplu tasima duraklarina yaya olarak erisimin desteklenmesi; dezavantajli gruplar göz önünde bulundurularak iyilestirilmesi, bütüncül sokak tasarimlarinin uygulanmasi gibi politikalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

3

Aktif ve mikro hareketlilik ağının kent genelinde yaygınlaştırılması ve sürekliliğinin sağlanması

Güvenlik,Sürdürülebilirlik,Ulaşım Lojistik,Kentsel alan,Akıllı şehir,Aktif hareketlilik,

Kent genelinde bisiklet ve mikro hareketlilik araçlarinin, motorlu tasitlar ve yayalar ile bir arada güvenli bir sekilde hareketine imkân saglayacak yol altyapisinin evrensel tasarim ilkeleri gözetilerek yayginlastirilmasi, bisiklet yollari arasinda baglantilarin saglanmasi, yeni bisiklet yollarinin planlanmasi, paylasimli bisiklet ve skuter aginin toplu tasima duraklari ve otoparklar basta olmak üzere tüm ulasim sistemi ve egitim, saglik, alisveris gibi kentsel olanaklar ile arasindaki yol altyapisinda sürekliliginin saglanmasi; paylasimli araç kullanarak diger ulasim türlerine erisime yönelik biletlendirme gibi bütünlestirmeye yönelik uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

4

Bisiklet paylaşım ve mikro hareketlilik araç altyapısının yaygınlaştırılması ve yenilikçi girişimlerin desteklenmesi

Aktif hareketlilik,Sürdürülebilirlik,Ulaşım Lojistik,Kentsel alan,Akıllı şehir,Yenilikçilik,

Paylasimli bisiklet ve skuter istasyonlarinin ulasim, spor, egitim, kültür, alisveris gibi kentsel cazibe merkezleri çevresinde yayginlastirilmasi; yatirim ve girisimlerin tesvik edilmesi ve is birliklerinin gelistirilmesi, elektrikli skuterler ile ilgili etkin düzenleme ve denetleme mekanizmalarinin kurulmasi hedeflenmektedir.

5

Sağlıklı yaşam için İstanbullularda yürüme ve bisiklete binme alışkanlıklarının geliştirilmesi

Sağlıklı yaşam,Toplum,Aktif hareketlilik,Akıllı şehir,

Yürümenin halk sagligi üzerindeki olumlu etkilerine yönelik farkindalik olusturacak kampanyalarin yürütülmesi, yürümeye tesvik edici mobil uygulamalarin yayginlastirilmasi, aktif hareketlilige yönelik ödüllerin kapsaminin genisletilmesi gibi eylemlerin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

6

Kültürel mirasın yaya ve bisiklet rotalarına dâhil edilmesiyle aktif hareketliliğin teşvik edilmesi

Aktif hareketlilik,Kültürel miras,Akıllı şehir,

Kültürel ve tarihi ögelere yürüme ve bisiklet ile erisimin saglanmasi; kültür ve doga rotalari olusturulmasi, rota, süre ve bilgilendirmelerin yer aldigi mobil uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

Dünya ve Türkiye’de halk sorunu haline gelen trafik kazaları, yalnızca bireysel otomobil kullanımında değil, aynı zamanda toplu taşıma ve mikro hareketlilik kullanıcılarının ve yayaların da kendilerini güvende hissetmeleri adına önemli bir sorun olmaktadır. İstanbul’da özellikle insan hareketliliğinin yüksek olduğu merkezlerde ve hizmet alanlarında yoğunlaşan trafik kazalarının önlenmesine yönelik olarak hız sınırı, farkındalık ve izleme ve denetleme mekanizmaları uygulamaları öne çıkmaktadır.

Hedefler

1

Kaza yoğun alanlar öncelikli olmak üzere tüm ulaşım altyapısının iyileştirilmesi

Güvenlik,Sağlıklı yaşam,Kentsel alan,Ulaşım Lojistik,Altyapı,

Kaza yogun alanlar öncelikli olmak üzere tüm ulasim altyapisinda yol güvenliginin saglanmasi amaci ile kaza olus türlerine göre kaza sicak nokta analizlerinin gerçeklestirilmesi, öncelikli müdahale alanlarinin belirlenmesi, belirlenen alanlarda altyapinin yeniden tasarimi ve iyilestirmelerin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

2

İnsan hareketliliği ve mekânsal özellikler göz önünde bulundurularak güvenli hız yönetiminin sağlanması

Güvenlik,Kentsel alan,Akıllı şehir,İzleme Denetleme,Ulaşım Lojistik,

Yol agi envanterinin çikarilarak yol siniflandirmasinin yapilmasi, yol siniflarina göre hiz siniflandirmasinin yapilmasi; yollarin çevresindeki arazi kullanimi ve insan hareketliligi göz önünde bulundurularak güvenli hiz limitlerinin belirlenmesi, trafigi sakinlestirme uygulamalari gibi mühendislik önlemleri ile hiz limitlerine uyulmasinin saglanmasi, akilli ulasim sistemleri teknolojilerinden faydalanarak denetimlerin kapsaminin genisletilmesi hedeflenmektedir.

3

Güvenli trafiğin oluşturulmasına yönelik farkındalık ve eğitim çalışmalarının yürütülmesi

Güvenlik,Eğitim,Toplumsal farkındalık,Sivil alan,

Kamu kurum ve kuruluslari ile sivil toplum da dâhil tüm kamuoyunda yol güvenliginin önemine dikkat çekilecek kampanyalarin gelistirilmesi, güvenli sürüs, trafik kurallari, trafik görgüsü gibi konularda sürücü, yolcu ve yaya ve bisikletliler olmak üzere tüm yol kullanicilarina yönelik egitim faaliyetlerinin yürütülmesi ile yol güvenligi farkindaliginin olusturulmasi hedeflenmektedir.

4

Kamu kurumları ve sivil toplumda trafik güvenliği çalışmalarına yönelik izleme ve denetleme mekanizmalarının geliştirilmesi

Güvenlik,Sivil alan,İzleme Denetleme,Koordinasyon,Yönetişim,

Yürütülecek olan trafik güvenligi çalismalarina yönelik olarak kurumlar arasi is birliginin saglanmasi, denetleme mekanizmalarinin gelistirilmesi, yol güvenligi denetimi ve inceleme çalismalarinin periyodik olarak gerçeklestirilmesi hedeflenmektedir.

Ulaşım sisteminin engelli, yaşlı ve kadınlar gibi farklı ihtiyaç gruplarının farklı ihtiyaçlarını kapsaması ve değişen kullanım özelliklerini göz önünde bulundurması ulaşım hizmetlerinin yanı sıra kentin diğer olanaklarına da adil ve eşitlikçi erişim için olmazsa olmaz niteliklerdir.

Hedefler

1

Ulaşım altyapısının herkes için erişilebilir hale getirilmesi

Dezavantajlı gruplar,Kapsayıcılık,Ulaşım Lojistik,

Kent içi ulasim sistemindeki altyapi ve üstyapi ile toplu tasima araçlarinin, hareket kabiliyeti kisitli bireyler basta olmak üzere farkli ihtiyaç gruplarina yönelik olarak, evrensel tasarim ilkeleri isiginda düzenlenmesi; bu kapsamda duraklarda asansör ve rampa; toplu tasimada alçak araçlar, görme ve isitme engelli bireyler basta olmak üzere Istanbullular ve Istanbul’a gelen ziyaretçiler göz önünde bulundurularak farkli dillerde görsel/isitsel bilgilendirme ve yönlendirme araçlarinin saglanmasi gibi uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

2

Dezavantajlı gruplar başta olmak üzere ulaşım sistemlerinde herkes için emniyetin sağlanması

Güvenlik,Ulaşım Lojistik,Dezavantajlı gruplar,Kapsayıcılık,

Ulasim altyapisi, sokaklar ve araçlarda, kadinlar, çocuklar, engelliler, 65 yas ve üzeri bireyler basta olmak üzere, tüm insanlarin kendini güvende hissetmelerini saglayacak tasarim ve uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

3

Farklı ihtiyaç grupları göz önünde bulundurularak, ulaşım sistemlerinde ekonomik karşılanabilirliğin kapsamının genişletilmesi

Ulaşım Lojistik,Adil,Dezavantajlı gruplar,Kapsayıcılık,

Toplu tasimada ögrenci, anne, 60 yas ve üzeri gibi gruplara uygulanmakta olan indirim sisteminin kapsaminin düsük gelir grubunda yer alanlari (issiz, güvencesiz bireyler gibi) da içerecek sekilde genisletilmesi hedeflenmektedir.

4

Ulaşım sistemlerinde erişilebilirliğin dijitalleşme ve teknoloji ile desteklenmesi

Ulaşım Lojistik,Erişilebilirlik,Teknoloji,Akıllı şehir,Kapsayıcılık,

Sürücü, yolcu ve yayalarin, yolculuklarini daha iyi planlamalari ve etkin yönetebilmeleri amaci ile herkes tarafindan anlasilabilir, bütünlesik ve Istanbul’un kendi ulasim dinamiklerine özgü seyahat planlama ve navigasyon uygulamasinin kurulmasi, toplu tasima duraklari ile yaya ve bisiklet güzergâhlarinda yönlendirmeye olanak saglayan görsel ve isitsel teknolojik araçlarin gelistirilmesi gibi uygulamalarin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.

5

Kentsel hareketlilikte karar alma süreçlerine katılımın dezavantajlı grupları içerecek şekilde artırılması

Ulaşım Lojistik,Katılımcılık,Yönetişim,Dezavantajlı gruplar,Sivil alan,

Kentsel hareketlilik ile ilgili yasanan sorunlara ve ihtiyaçlara yönelik olarak gelistirilecek politikalarin, farkli kurum ve kuruluslardan aktörler, politika yapicilar ve yurttaslar tarafindan olusturulmasina olanak saglayan mekanizmalarin gelistirilmesi ve farkli ölçeklerde yayginlastirilmasi hedeflenmektedir.

Marmara Bölgesi ve İstanbul’un barındırdığı limanlar, demiryolu bağlantıları ve lojistik merkezleri kentin, uluslararası odak noktası konumunu ve ulusal ekonomi içerisindeki gücünü korumasına fayda sağlamaktadır. Bununla birlikte bu cazibe durumu, İstanbul kent içi ulaşımına trafik yükü ve hava kirliliği gibi olumsuz etkilerle yansımaktadır. Bu kapsamda kent içerisindeki ekolojik sınırların gözetilmesine, lojistik fonksiyonların demiryolu ve kent içi toplu taşıma sistemi ile olan bağlantılarının artırılmasına ve çevre dostu uygulamalara yönelik ihtiyaç artmaktadır.

Hedefler

1

Kent genelinde, ekolojik sınırlar gözetilerek kademelendirilmiş yük aktarma merkezlerinin planlanması

Ulaşım Lojistik,Sanayi,Ekoloji,

Lojistik merkezden kargo teslimat noktalarina kadar tüm yük aktarma merkezlerinin ekolojik sinirlar ve erisilebilirlik göz önünde bulundurularak kademeli olarak planlanmasi hedeflenmektedir.

2

Sanayi alanlarına erişilebilirliğin demiryolu öncelikli olarak artırılması

Ulaşım Lojistik,Sanayi,Erişilebilirlik,Sürdürülebilirlik,Karbon nötr,

Istanbul genelinde sanayi alanlarina erisimin; havalimani, liman, yükleme merkezi gibi lojistik odak noktalari ile küresel koridorlar dikkate alinarak güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

3

Yük hareketlerinde demiryolu ve denizyolunun etkin kullanılarak kent içi trafiğe giren ağır taşıt sayısının azaltılması

Sanayi,Ulaşım Lojistik,Sürdürülebilirlik,Karbon nötr,Ulaşım Lojistik,

Yük merkezlerine saglanacak etkin ulasim altyapisi ile birlikte firmalarin alternatif ulasim türlerini kullanmalarinin tesvik edilmesi hedeflenmektedir.

4

Mal ve hizmetlerin tedarik ve dağıtımında yenilikçi ve çevre dostu araç kullanımının yaygınlaştırılması

Ulaşım Lojistik,Karbon nötr,Temiz çevre,Yenilikçilik,

En üst ölçekten en alt ölçege kadar tüm mal ve hizmetlerin tedarik ve dagitim faaliyetlerinde karbonsuz/düsük karbonlu araç, drone, kargo bisiklet gibi çevre dostu araç kullaniminin yayginlastirilmasina yönelik tesvik edici politikalarin gelistirilmesi hedeflenmektedir.

5

Kentsel lojistik yönetim sisteminin kurulması

Ulaşım Lojistik,Akıllı şehir,İzleme Denetleme,Kentsel yaşam,

Yükleme kapasitesinin optimizasyonu ve tasima zincirinin verimli yönetimi için tedarik ve dagitimda izleme, takip ve denetimlerin gerçeklestirilecegi yönetim sisteminin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Özellikle son yillarda kentte yayginlasmis olan elektronik ticaret-perakende agina yönelik olarak kent içindeki yükleme ve bosaltma faaliyetlerinin kent hayatini olumsuz etkilemeyecek sekilde gerçeklestirilmesine yönelik planlama ve düzenlemelerin saglanmasi hedeflenmektedir.

6

Uluslararası ve şehir dışı insan hareketliliğinde düşük emisyon ulaşım türlerinin etkin kullanımının sağlanması

Ulaşım Lojistik,Emisyon,Karbon nötr,Sürdürülebilirlik,Çekim merkezi,

Kente disaridan gelen insanlarin özel araç ile seyahat basta olmak üzere karayolu ile ulasim talebini caydirici; demiryolu ve denizyolu basta olmak üzere alternatif ulasim türlerinin kullanimini tesvik edici politika ve uygulamalarin (otopark yönetimi, toplu tasimada indirim, tikaniklik fiyatlandirmasi gibi) gelistirilmesi hedeflenmektedir.

7

Liman, otogar, tren garı ve havalimanları gibi kente ana varış noktaları ile kent içi toplu taşıma sistemleri arasındaki bağlantısının güçlendirilmesi

Ulaşım Lojistik,Kentsel alan,Kentsel yaşam,Çekim merkezi,

Kente ana varis noktalari ile kent içi toplu tasima sistemleri arasinda basta rayli sistem olmak üzere baglantilarin güçlendirilmesi; ana varis noktalarinda toplu tasima ile baglantiyi güçlendiren ve kültür, sanat, konaklama, alisveris gibi karma kullanim alanlarini barindiran aktarma merkezlerinin hayata geçirilmesi hedeflenmektedir.